انظرنا
یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا وَقُولُواْ انْظُرْنَا وَاسْمَعُواْ وَ لِلْکَفِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ (104 بقره)
اى کسانى که ایمان آورده اید! (به پیامبر) نگویید: «راعِنا» مراعاتمان کن،
بلکه بگویید: «اُنظرنا» ما را در نظر بگیر، و (این توصیه را) بشنوید و براى
کافران عذاب دردناکى است.
برخى از مسلمانان براى اینکه سخنان پیامبر را خوب درک کنند، درخواست
مىکردند که آن حضرت با تأنّى و رعایت حال آنان سخن بگوید. این تقاضا را با
کلمه «راعنا» مىگفتند. یعنى مراعاتمان کن. ولى چون این تعبیر در عرف
یهود، نوعى دشنام تلقى مىشد، [394] آیه نازل شد که بجاى «راعنا» بگویید: «انظرنا» تا دشمن سوء استفاده نکند.
این اوّلین آیه از آغاز قرآن است که با خطاب: «یا ایّها الّذین آمنوا»
شروع مىشود. و از این به بعد بیش از هشتاد مورد وجود دارد که با همین خطاب
آمده است.
394) راعنا« از مادهى «رعى» به معنى مهلت دادن است. ولى یهود کلمهى »راعنا« را از مادهى «الرعونة» که به معنى کودنى و حماقت است، مىگرفتند.
پیام ها :
1- توجّه به انعکاس حرفها داشته باشید. «لا تقولوا راعنا...» ممکن است افرادى با حسن نیّت سخن بگویند، ولى باید بازتاب آنرا نیز در نظر داشته باشند.
2- دشمن، تمام حرکات وحتّى کلمات ما را زیر نظر دارد واز هر فرصتى که بتواند مىخواهد بهره برده وضربه بزند. «لا تقولوا راعنا...»
3- اسلام، به انتخاب واژههاى مناسب، بیان سنجیده ونحوه ى طرح و ارائه مطلب توجّه دارد. «وقولوا انظرنا»
4- باید در سخن گفتن با بزرگان ومعلّم، ادب در گفتار رعایت شود. «لا تقولوا راعنا و قولوا...»
5 - اگر دیگران را سفارش به مراعات ادب مىکنیم، باید ابتدا خودمان در سخن با مردم، رعایت ادب را بکنیم. «یا ایها الذین آمنوا» خطاب محترمانه است.
6- اگر از چیزى نهى مىشود، باید جایگزین مناسب آن معرّفى شود. «لاتقولوا راعنا وقولوا انظرنا»
منبع : تفسیر نور